چند روز پیش، دولت اندونزی اعلام کرد که آستانه معافیت مالیات واردات برای کالاهای تجارت الکترونیک را از ۷۵ دلار به ۳ دلار کاهش می‌دهد تا خرید محصولات ارزان خارجی را محدود کند و از این طریق از مشاغل کوچک داخلی محافظت کند. این سیاست از دیروز به اجرا درآمده است، به این معنی که مصرف‌کنندگان اندونزیایی که محصولات خارجی را از طریق کانال‌های تجارت الکترونیک خریداری می‌کنند، باید مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد واردات و عوارض گمرکی را از بیش از ۳ دلار پرداخت کنند.

طبق این سیاست، نرخ مالیات واردات برای چمدان، کفش و منسوجات با سایر محصولات متفاوت است. دولت اندونزی مالیات واردات چمدان را ۱۵ تا ۲۰ درصد، مالیات واردات کفش را ۲۵ تا ۳۰ درصد و مالیات واردات منسوجات را ۱۵ تا ۲۵ درصد تعیین کرده است و این مالیات‌ها ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده و ۷.۵ تا ۱۰ درصد مالیات بر درآمد خواهد بود که به صورت پایه وضع می‌شود و باعث می‌شود کل مبلغ مالیات قابل پرداخت در زمان واردات به طور قابل توجهی افزایش یابد.

نرخ مالیات بر واردات برای سایر محصولات ۱۷.۵٪ است که شامل ۷.۵٪ مالیات بر واردات، ۱۰٪ مالیات بر ارزش افزوده و ۰٪ مالیات بر درآمد می‌شود. علاوه بر این، کتاب‌ها و سایر محصولات مشمول عوارض واردات نیستند و کتاب‌های وارداتی از مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر درآمد معاف هستند.

به عنوان کشوری که مجمع‌الجزایر، ویژگی جغرافیایی اصلی آن است، هزینه لجستیک در اندونزی بالاترین میزان را در جنوب شرقی آسیا دارد و 26 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد. در مقایسه، لجستیک در کشورهای همسایه مانند ویتنام، مالزی و سنگاپور کمتر از 15 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، چین 15 درصد و کشورهای توسعه‌یافته در اروپای غربی حتی می‌توانند به 8 درصد برسند.

با این حال، برخی از افراد فعال در این صنعت خاطرنشان کردند که علیرغم تأثیر زیاد این سیاست، بازار تجارت الکترونیک اندونزی هنوز جای رشد زیادی دارد. «بازار اندونزی به دلیل جمعیت، نفوذ اینترنت، سطح درآمد سرانه و کمبود کالاهای داخلی، تقاضای زیادی برای کالاهای وارداتی دارد. بنابراین، پرداخت مالیات بر کالاهای وارداتی ممکن است تا حدودی بر تمایل مصرف‌کنندگان به خرید تأثیر بگذارد. با این حال، تقاضا برای خرید فرامرزی همچنان بسیار قوی خواهد بود. بازار اندونزی هنوز فرصت‌هایی دارد.»

در حال حاضر، حدود ۸۰ درصد از بازار تجارت الکترونیک اندونزی تحت سلطه پلتفرم تجارت الکترونیک C2C است. بازیگران اصلی آن Tokopedia، Bukalapak، Shopee، Lazada، BliBli و JDID هستند. این بازیگران حدود ۷ تا ۸ میلیارد GMV تولید کردند، اندازه سفارش روزانه ۲ تا ۳ میلیون، قیمت واحد مشتری ۱۰ دلار و سفارش فروشنده حدود ۵ میلیون بود.

در میان آنها، قدرت بازیگران چینی را نمی‌توان دست کم گرفت. لازادا، یک پلتفرم تجارت الکترونیک فرامرزی در جنوب شرقی آسیا که توسط علی‌بابا خریداری شده است، برای دو سال متوالی در اندونزی نرخ رشدی بیش از ۲۰۰ درصد و برای دو سال متوالی نرخ رشد کاربر بیش از ۱۵۰ درصد را تجربه کرده است.

Shopee که توسط Tencent سرمایه‌گذاری شده است، اندونزی را نیز به عنوان بزرگترین بازار خود در نظر می‌گیرد. گزارش شده است که حجم کل سفارشات Shopee Indonesia در سه ماهه سوم سال ۲۰۱۹ به ۶۳.۷ میلیون سفارش رسیده است که معادل میانگین حجم سفارش روزانه ۷۰۰۰۰۰ سفارش است. طبق آخرین گزارش موبایل از APP Annie، Shopee در بین تمام دانلودهای برنامه در اندونزی رتبه نهم و در بین تمام برنامه‌های خرید رتبه اول را دارد.

در واقع، به عنوان بزرگترین بازار در جنوب شرقی آسیا، بی‌ثباتی سیاست‌های اندونزی همیشه بزرگترین نگرانی فروشندگان بوده است. در طول دو سال گذشته، دولت اندونزی بارها سیاست‌های گمرکی خود را تعدیل کرده است. در اوایل سپتامبر ۲۰۱۸، اندونزی نرخ مالیات واردات را برای بیش از ۱۱۰۰ نوع کالای مصرفی تا چهار برابر افزایش داد و از ۲.۵٪ تا ۷.۵٪ در آن زمان به حداکثر ۱۰٪ رساند.

از یک سو، تقاضای قوی در بازار وجود دارد و از سوی دیگر، سیاست‌ها به طور مداوم سختگیرانه‌تر می‌شوند. توسعه تجارت الکترونیک صادرات فرامرزی در بازار اندونزی هنوز در آینده بسیار چالش برانگیز است.